IDEA

BASSO to interdyscyplinarne przedsięwzięcie muzyczne, wyjątkowe głównie ze względu na swoją oryginalność i pionierski w skali kraju charakter. Ideą Biennale jest wykraczanie poza tradycyjne ramy festiwalu muzyki klasycznej. W jego programowym centrum są niskie dźwięki. Źródła tego pomysłu leżą w  specyfice i bogactwie instrumentów basowych, ze szczególnym uwzględnieniem akustycznych instrumentów smyczkowych (wiolonczeli, violi da gamba, kontrabasu), elektrycznych i elektronicznych (gitara basowa, syntezator) oraz historycznych (lutnia basowa), ale i możliwości głosu ludzkiego. Nazwa Biennale nawiązuje do barokowej praktyki realizacji basso continuo (stały bas, bas generalny) tj. najniższego głosu w muzyce poważnej, w którym zapisywano harmonię całości i który był zasadniczym elementem każdego utworu. W oprawie wizualnej festiwalu pojawia się tytularna Warszawa – miasto, które swoim kształtem może przypominać pudło rezonansowe basowego instrumentu smyczkowego.

Główną część programu BASSO stanowią koncerty klasyczne. Wyraźnie jednak zaznaczony jest także nurt muzyki tradycyjnej, eksperymentalnej i z pogranicza performansu. Zatarcie ostrej granicy między muzyką poważną i rozrywkową (Iza Połońska, Piotr Żaczek), połączenie wysokiej klasy wykonawstwa (Tomasz Konieczny, Paolo Pandolfo, Tomasz Strahl, Tadeusz Wielecki) z atrakcyjnością i przystępnością repertuaru otwartego na możliwie szerokie kręgi odbiorców (Iza Połońska, Henryk Kasperczak, Jacek Kowalski), niepozbawione wyraźnego rysu współczesnego (Cezary Duchnowski, orkiestra AUKSO) – służą ułatwieniu dostępu do wysokiej kultury muzycznej. Wydarzenia odbędą się w trzech przestrzeniach miasta: na   warszawskich Bielanach (Podziemie Kamedulskie), Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina oraz w Polskim Radio – Studio Koncertowym im. W. Lutosławskiego, między 2.06 a 30.06.2019.

OPIS PROGRAMU

Biennale BASSO jest interdyscyplinarnym wydarzeniem ukazującym różne dziedziny muzyczne, eksponującym pięć nurtów: klasyczny, współczesny, eksperymentalny, muzyki dawnej oraz performatywno-rozrywkowej.

1. Nurt klasyczny:

– AUKSO KLASYCZNIE

Tomasz Konieczny – święcący tryumfy w nowojorskiej Metropolitan Opera i w niemieckim Bayreuth światowej klasy bas-baryton oraz kultowa orkiestra AUKSO pod dyr. Marka Mosia w klasycznej odsłonie, z muzyką XIX i XX wieku – słynne i ulubione przez publiczność Cztery sonety miłosne Tadeusza Bairda, w towarzystwie uznanych już dzieł Czajkowskiego i Mozarta;

2. Nurt współczesny:

– KONTRA-BASSOwo w PODZIEMIU

Recital i spotkanie z wybitnym kompozytorem i kontrabasistą – Tadeuszem Wieleckim to rzadka okazja do udziału w jego niezwykłych kreacjach, przepełnionych improwizacją i eksperymentem brzmieniowym. Ciąg dalszy poznawania i zabaw z kontrabasem zapewni Michał Woźniak, podczas warsztatów dedykowanych najmłodszej publiczności.

– Dominik Połoński IN MEMORIAM

Niezwykły wieczór z udziałem orkiestry AUKSO pod dyr. Marka Mosia – w pierwszą rocznicę śmierci Dominika Połońskiego: Jan Sebastian Bach wykonany przez młodą wiolonczelistkę Ewę Kędzierską oraz dwa utwory kompozytora drugiego pokolenia muzycznego rodu – Mikołaja Góreckiego w mistrzowskiej interpretacji Tomasza Strahla (wiolonczela) i m.in. niezapomniany Jerzy Wasowski w wykonaniu charyzmatycznej Izy Połońskiej (śpiew). A na początek prezentacja filmu Aleksandry Rek „Wariacja na wiolonczelę solo”;

3. Nurt muzyki dawnej:

– BAROQUE+

Nocny recital gambowy – muzyka wczesnego i dojrzałego baroku (Hume, Bach), podczas którego nie zabraknie również osobistej, improwizowanej kreacji bohatera wieczoru – jednego z najwybitniejszych na świecie wirtuozów violi da gamba Paolo Pandolfo. Wieczór poprowadzi wybitna znawczyni muzyki dawnej, muzykolog i redaktor Programu 2 Polskiego Radia – Magdalena Łoś;

– DUMY STAROPOLSKIE

Jedyni w swoim rodzaju: Jacek Kowalski i Henryk Kasperczak w programie pieśni polskich z XVI i XVII wieku, okraszonym prezentacją rzadko spotykanych instrumentów szarpanych: m.in. lutni basowej i tureckiego saz.

4. Nurt performatywno-rozrywkowy:

– BASSOwo w PODZIEMIU

Recital gitarzysty basowego Piotra Żaczka: jak grube są struny w gitarze basowej i jak na takich strunach zabrzmi Bach? O tym będzie można się przekonać w niezwykłych przestrzeniach Podziemia Pokamedulskiego na Bielanach, gdzie artyście będzie towarzyszył mistrz perkusji – Robert Luty.

5. Nurt eksperymentalny:

– ELF w PODZIEMIU

Spotkanie z ekstremalnie niskimi interferencjami (extremely low frequency) wygenerowanymi przez komputer i oprogramowanie firmy Apple w rękach czołowego polskiego kompozytora średniego pokolenia, pianisty i improwizatora Cezarego Duchnowskiego – współtwórcy (wraz z Agatą Zubel) słynnego duetu ElettroVoce.

ODBIORCY

Biennale jest wydarzeniem zaprojektowanym z myślą o publiczności zróżnicowanej pod każdym względem. Jego siłą jest operowanie uniwersalnym językiem komunikacji z odbiorcą: w różnym wieku, posługującym się różnymi kodami kulturowymi. Dawno już tzw. dzisiejsza „muzyka klasyczna” przestała być muzyką rozrywkową, którą przez wieki była. W szeroko pojętej kulturze nastąpił wyjątkowo kategoryczny podział na muzykę „poważną” i „niepoważną”. Wydaje się ciekawym artystyczne i twórcze niwelowanie podziałów między różnymi sferami muzycznymi zarówno w warstwie wykonawczej, jak i wśród publiczności oraz poszukiwanie związków i tego, co w tych związkach najbardziej wartościowe, pod warunkiem każdorazowo zapewnionej gwarancji jakości i walorów artystycznych.

Pomysł w takim ujęciu zdaje się być unikatowym i oryginalnym w skali międzynarodowej, bowiem najważniejsze festiwale dedykowane instrumentom basowym (najczęściej wiolonczeli) w Europie i na świecie (Cello Festival w Kronbergu, Cello Rocky Mountain Fest na Uniwersytecie w Denver, Adelaide International Cello Festiwal, Seattle Cello Festiwal, Festiwal Wiolonczelowy w Dordrechcie /Holandia/ lub w Manchester, New Zealand Cello Festival) – skupiają się na prezentacji muzyki wiolonczelowej i towarzyszących im konkursach oraz mistrzowskich kursach wirtuozów tego instrumentu. Naczelną ideą przedsięwzięcia jest możliwie szeroka prezentacja muzyki, brzmień, i różnych zjawisk artystycznych związanych z basowymi instrumentami (smyczkowymi, dętymi, klawiszowymi – akustycznymi i elektrycznymi) oraz uświadomienie podstawowej funkcji owych najniższych głosów i instrumentów w kulturze muzycznej. Istotnym elementem, obok prezentacji muzyki, będzie walor popularyzatorski i edukacyjny imprezy adresowany do publiczności o rozmaitym poziomie wiedzy muzycznej, różnych gustach muzycznych ze szczególnym naciskiem na młode pokolenie odbiorców (mistrzowski kurs violi da gamba i wiolonczeli barokowej Paolo Pandolfo, kontrabasowy koncert dla młodzieży Tadeusza Wieleckiego i warsztaty dla dzieci Michała Woźniaka).

HISTORIA

W roku 2015 odbyła się pierwsza edycja BASSO, zainicjowana przez Fundację f.o.r.t.e. Dotychczas podobnego wydarzenia ani w Warszawie, ani w Polsce nie było. W ciągu czterech czerwcowych tygodni wystąpili: wiolonczeliści Ivan Monighetti, Zuzanna Sosnowska, Warszawska Grupa CELLONET, gambista Petr Wagner, któremu partnerował klawesynista Władysław Kłosiewicz, gitarzysta basowy Krzysztof Ścierański, a także improwizatorzy Irena i Vojtěch Havlovi. Różne nurty przeplatały się każdorazowo w ramach jednego koncertu, przełamując schematy pozostawania w ramach czystych i jasno określonych gatunków. Wśród wydarzeń towarzyszących znalazł się wykład o akustyce Tadeusza Sudnika, a także prezentacja wspaków – instrumentów autorstwa lutnika Andrzeja Króla.
W roku 2017 drugą edycję BASSO zainaugurowała orkiestra AUKSO, towarzysząc wiolonczeliście Dominikowi Połońskiemu (przedwcześnie zmarłemu w czerwcu roku 2018). Podczas tego wieczoru dedykowanego muzyce współczesnej w Studio Koncertowym im. W. Lutosławskiego można było usłyszeć także młodą niezwykle utalentowana fagocistkę – Katarzynę Zdybel-Nam. Niekwestionowanym wydarzeniem drugiej edycji Biennale w roku 2017 był z pewnością koncert czołowego europejskiego zespołu barokowego – Les Basses Réunies. Artyści wystąpili pod wodzą swego założyciela i dyrektora artystycznego – Bruno Cocseta. To jeden z najwybitniejszych wiolonczelistów barokowych średniego pokolenia, czego dowiodło także spotkanie z Artystą wirtuozowsko poprowadzone przez specjalistkę w dziedzinie muzyki dawnej – red. Magdalenę Łoś z Programu 2 PR. Biennale to było też okazją do spotkania z muzyką i improwizacją, którą zaprezentował niezwykły duet wiolonczeli i tuby. Bohaterami performatywnego koncertu byli – wszechstronny wiolonczelista, na co dzień występujący w jedynej swojego rodzaju kabaretowej formacji muzycznej Grupa Mocarta – Bolek Błaszczyk oraz legendarny tubista – Zdzisław Piernik. Program był oparty na twórczości Andrzeja Bieżana – kompozytora, improwizatora, performera. Tubista towarzyszył także swojej córce – Justynie podczas koncertu pieśni ludowych (Justyna Piernik – głos, Piotr Piszczatowski – ludowe basy, Zdzisław Piernik – tuba). AUKSO zamykało również tę drugą edycję – oryginalnym programem muzyki ludowej z zespołem „Kapela Maliszów”.